W ostatnim artykule cyklu o Fragmentacji  przedstawiłem moją teorię spiskową na temat zgiełku powstałego wokół fragmentacji . Jeszcze wcześniej pisałem też o historii zjawiska fragmentacji i o lśniącym punkcie zwrotnym w mojej teorii, czyli o pojawieniu się telefonu iPhone. Punkt ten, jak i jego konsekwencje jest o tyle ciekawy, że postanowiłem go nieco rozwinąć.



W moim odczuciu zgiełk wokół fragmentacji powstał na skutek przyzwyczajenia do zamkniętości platformy Apple i jej prostoty.

Na rynku mobilnym nagle pojawił się nowy gracz (Apple), który niemal od zera zbudował nowatorki model dystrybucji aplikacji, samą ideę ich popularyzacji, jak i hermetyczny ekosystem okrzyknięty przez marketingowców wyznacznikiem nowych trendów.


Rozpoczął swoją dystrybucję od pierwszego telefonu iPhone, który, nie oszukujmy się, zrewolucjonizował rynek. O ile wszyscy wielcy gracze niedowierzali jak telefon bez klawiatury i bez rysika ma zawojować rynek, Apple cały czas wierzył w jego sukces. Na tyle skutecznie sekciarsko go wypromował, że teraz każdy producent ulepsza wyznaczone przez Apple trendy.

( O zaskakująco skutecznym marketingu Apple i jego skutkach pisałem też we wpisie podsumowującym Apple AppStore )

Bez dwóch zdań, produkt wykreowany przez Apple zrewolucjonizował rynek telefonów, platform programistycznych, ale przede wszystkim spopularyzował nowe podejście do korzystania, jak i tworzenia aplikacji mobilnych. Dzięki Apple, aplikacje na telefon stały się dostępne dla każdego z nas - nawet dla przysłowiowej Pani Małgosi.



Wokół iPhone szybko zawiązała się grupa wyznawców niepochlebnie patrzących na pozostałe telefony. Przekonanie to przeniosło się też na środowisko programistów. Na skutek zamkniętego środowiska programistycznego i ograniczonych funkcjonalności, tworzenie aplikacji na ten telefon okazało się stosunkowo proste. Ograniczało się w zasadzie do poznania logiki i pokrętnego języka Objective-C.

Żmudne testowanie oprogramowania na wielu telefonach różnych producentów odeszło dla nich w zapomnienie. Wystarczyło sprawdzenie go na jedynym dostępnym telefonie iPhone (ew. iPod) i aplikacja była gotowa na rynek.

W hermetycznym środowisku Apple, twórcy aplikacji nie muszą martwić się innymi producentami telefonów. Takowych po prostu nie ma - jedynym dostawcą telefonów pracujących pod kontrolą iOS jest Apple. Wewnętrzna konkurencja i różnorodność po prostu nie istnieje.

A jak to się ma do wspomnianej fragmentacji ?

No właśnie - gdzie tu fragmentacja ? Podpowiem: fragmentacja jest niewidoczna dzięki odpowiedniemu marketingowi i polityce producenta.

Dlaczego nie mówi się niemal w ogóle o fragmentacji w iOS ?

Porównajmy ekosystem iOS z Androidem, pod kątem różnorodności i fragmentacji:

Cecha	iOS	Google Android
Producenci telefonów	Jedyny słuszny – Apple	Wielu producentów z całego świata
Różnorodność	Niewielka, tylko 3 wiodące urządzenia (iPhone, iPod, iPad)	Wiele telefonów z wieloma różnymi funkcjami
Czas oczekiwania na aktualizację systemu	Krótki, automatyczna aktualizacja poprzez iTunes	Długi, wiele modeli = konieczność dostosowania systemu do producenta
Odpowiedzialny za aktualizację	Apple	Mniejsi, lub więksi producenci telefonów, po otrzymaniu paczki od Google
Dostępność aktualizacji	Niemal zawsze dostępna, o ile telefon jest wspierany	Może być dostępna, ale zależna od producenta telefonu
Wsparcie starszych telefonów	Brak	Ograniczone, zależne od użytkowników

Polityka Apple otwarcie i publicznie zakłada wsparcie tylko najnowszych wersji oprogramowania i najnowszych telefonów. Zgodnie z nią, aplikacje powinny być tworzone tylko na najnowsze telefony, z najnowszą wersją oprogramowania. Użytkownicy nie mający najnowszej wersji oprogramowania powinni jak najszybciej je uaktualnić za pomocą swojego komputera, a jeśli uaktualnienie nie istnieje dla ich modelu – po prostu kupić nowszy telefon.

Zobaczmy. Ktoś z nas pamięta jeszcze iPhone 2G ? Telefon ten miał premierę w 2007 roku, a 3 lata później jego wsparcie niemal całkowicie się zakończyło. Dość trudno jest znaleźć jakąkolwiek wzmiankę na jego temat na stronie Apple. Telefon ten nie otrzymuje już żadnych aktualizacji systemu. W związku z tym, aplikacje dostępne teraz w sklepie AppStore są w większości z nim niekompatybilne. W sieci od czasu do czasu pojawiają się ciekawe plotki na temat maili wychodzących od Steve Jobsa, pokazujących stosunek Apple do starszych telefonów.

Co w takim razie może zrobić posiadacz iPhone 2G ? Są dwa wyjścia: wykorzystywać go tylko do dzwonienia, lub, zgodnie z polityką Apple, kupić sobie nowszy model :) Apple zakłada, że użytkownicy muszą wymieniać telefony przynajmniej raz w roku, aby móc korzystać z wszystkich funkcjonalności i co najciekawsze – nie kryje się z tym, a społeczność taki ruch w pełni akceptuje.

Wyobrażacie sobie co by było, gdyby Nokia, lub HTC wykonał taki ruch i przedstawił go w tak bezpośredni sposób? Odbiłoby się to zdecydowanie negatywnie na ich wizerunku i sprzedaży. A jak jest w przypadku Apple ? Sprzedaż produktów Apple i udział na rynku cały czas rośnie :) [przykład z drugiego bieguna: ciągle pojawiające się aktualizacje dla N95]

Apple, przedstawiając sytuację w ten sposób powoduje, że twórcy aplikacji są niejako zwolnieni ze wsparcia starszych telefonów (ktoś w ogóle jeszcze teraz myśli o pisaniu pod iPhone2, czy 3G ?). Odpowiedzialność za dostosowanie się do najnowszych wersji oprogramowania (jak i telefonów) została całkowicie przeniesiona na użytkowników. To od użytkowników końcowych zależy, czy chcą mieć nowe aplikacje czy nie - jeśli chcą, muszą kupić sobie nowy telefon.

Jak się ma ta polityka do fragmentacji ? 

Brak wsparcia, mówiąc w dużym uproszczeniu, powoduje że telefon nie istnieje ;) Nie ma go więc w żadnych zestawieniach, nie ma go w statystykach, a więc też możemy mniemać, że nie ma go także w kieszeniach użytkowników.


Skoro na rynku istnieją w danym momencie tylko 3 obsługiwane wersje tego samego telefonu, tego samego producenta (iPhone 4, iPhone 3G/S) i twórcy aplikacji są zwolnieni ze wsparcia pozostałych telefonów, dlaczego mielibyśmy mówić o fragmentacji ?

Skoro Apple nie zaleca korzystania z oprogramowania 2.x i skutecznie wymusza aktualizację do 4.x, to dlaczego miałyby się pojawić informacje w sieci, że system Apple jest sfragmentowany i istnieją wykluczające się 3 wersje systemu w obiegu ?

Jest to po prostu magia skutecznego marketingu. Jak widać, tak radykalne podejście, tak bezpośrednie stawianie sprawy, i tak zamknięte środowisko i uproszczenie wielu funkcjonalności, przynosi miarodajne rezultaty. Polityka Apple brzmi prosto:

Skoro chcecie być częścią naszego świata, musicie aktualizować swoje telefony i kupować nowe modele. Nie interesujecie nas, jeśli nie chcecie być na bieżąco. Masz stare oprogramowanie ? To niebezpieczne! Jak najszybciej je zaktualizuj, aby cieszyć się pełnią możliwości naszego niezawodnego systemu!

O tej polityce mógłbym pisać powieści. (w sumie to powstał już z tego wpisu dość obszerny artykuł ;))
Widać więc doskonale, że wszystkie decyzje biznesowe na wysokim szczeblu wiążą się z tym jak postrzegana jest cała platforma iOS. Radykalna polityka ograniczonego wsparcia pozwala ograniczyć fragmentację systemu, a co za tym idzie negatywny odbiór systemu przez programistów.

Pytanie pozostaje tylko jedno:

Czy musimy godzić się z taką polityką i czy odpowiada nam bycie częścią hermetycznego środowiska ? 

Czy jako twórcy aplikacji na pewno chcemy iść na łatwiznę ?

Patrzę z niepokojem na pojawiające się nieudane próby sklonowania takiej polityki z nielicznymi ulepszeniami (Bada OS, Windows Phone). Czy to oznacza, że każdy przyszły system będzie tak zamknięty i będzie miał tyle ograniczeń ? Czy wszyscy producenci będą nam wmawiać, że wiedzą lepiej od nas, czego potrzebujemy ?

Czas pokaże…